Petine2018.reismee.nl

Het slot.

Voor de lieve volhouders,

Zaterdag 29/9, onze laatste dag in Livingstone, zijn we na het ontbijt kaartjes gaan kopen voor de bus van morgen, hoe dichter we bij het busstation kwamen, waarvandaan verschillende busmaatschappijen op Lusaka rijden, hoe meer mensen er om ons heen liepen om hun bedrijf aan te prijzen. We hadden echter al eerder bekeken met welke bus we zouden gaan, we waren niet om te praten. Weer thuis hebben we een begin gemaakt aan het inpakken van de spullen en het uitzoeken van de kleding die we nog nodig hebben. We moeten er nl. goed rekening mee houden dat het gedurende de reis steeds kouder gaat worden, in een zomerjurk aankomen in Nederland lijkt me niet heel geslaagd, ook al omdat we geen jassen mee hebben, maar in dikkere kleding hier vandaan gaan is ook niet zo fijn. (tijdens het schrijven van dit stukje lopen de zweetdruppels van mijn hoofd) Na wat opruimen en rommelen, zijn we naar het centrum gegaan om de laatste inkopen te doen, een taart en wat lekkere dingen voor Christien en iets te eten voor morgen in de bus. Bij de winkels aangekomen bleek dat ze pas om 10.00u open gingen i.v.m. schoonmaken!?, we moesten een poosje wachten, samen met heel veel andere mensen, het leek wel of niemand er van op de hoogte was. Christien voelde zich erg verwend en stopte de taart meteen in de vriezer, jammer eigenlijk, we hadden juist zo’n lekkere uitgezocht......., maar koffie/thee drinken met iets lekkers zoals bij ons, kennen ze hier niet zo. Na de lunch zijn we onze fietsen weg gaan brengen naar het Sunbird huis, daar ontmoetten we Maria nog, die met ons op het constructieproject gewerkt had. Toen Peter het sleuteltje van de kettingslot terugbracht naar een medewerkster, kreeg hij nog een presentje mee van Kennedy en Rebecca, een rugzak en een lap stof, erg aardig. Met een omweg zijn we teruggelopen, waarbij we beiden een naar gevoel hadden; het is toch wel weer heel jammer dat dit avontuur bijna ten einde is, thuis zijn is ook weer heerlijk, maar toch... Op een terrasje hebben nog wat gedronken, om 16.00u waren we weer terug en we vonden het helemaal niet erg dat er geen warm stromend water was, want o wat is het hier nu heet. Na nog wat gelezen te hebben, kookten we voor de laatste keer ons eten, nu nog één nachtje en de terugreis begint. Zondag 30/9 om 5.15u op en om 6.30u de deur uit om op tijd bij het busstation te zijn, Christien zwaaide ons uit, ze raadde ons aan om een taxi te nemen, maar eigenwijs als we zijn, hebben we gewoon gelopen, dat was goed te doen. De bus die we moesten hebben was er nog niet, maar kwam niet veel later aan, zodat onze alvast gelabelde bagage ingeladen kon worden. Wat we nog niet meegemaakt hadden, gebeurde nu wel, de bus vertrok precies op tijd, 7.30u., we waren zeer verbaasd. Het begin van de rit verliep vlot en na wat korte stops, kwamen we om kwart voor 12 aan in Monze, we wisten dat de bus daar wat langer stopte, dat wisten Lenah, Kina en Donard ook en ze hadden afgesproken daar dan te zijn. Het was erg leuk ze weer te zien, ze gaven een kort verslag van alle kinderen die we ‘gesponsord ‘ hadden en aangezien nog niet al het het geld op was, hebben we daar nog wat voor Manungu achtergelaten, waar ze natuurlijk erg blij mee waren. De rit naar Lusaka verliep wat minder vlot, aangezien er aan de weg gewerkt wordt, moesten we zeer regelmatig over hobbelige stukken onverharde weg rijden en dat schiet niet echt op. Om 16.15u kwamen we aan in Lusaka, nog voor we de bus uit waren, werden we belaagd door taxichauffeurs, die allemaal wat graag een rit wilden verzorgen. We moesten echter eerst de bagage uit de laadruimte hebben, maar oh wat waren de koffers en de tas ontzettend vies geworden, de chauffeur probeerde ze wel schoon te maken, maar dat lukte maar gedeeltelijk. Met de taxi zijn we naar Lusaka Backpackers gegaan waar we aan het begin van de reis ook drie nachten verbleven, een goed onderkomen waar je ook lekker kunt eten. Na met een lekker drankje op het terras gezeten te hebben genoten we van de maaltijd, de eerste reisdag zat er op. De temp in Lusaka is wel bijna 10 graden lager dan in Livingstone. Dat was ook de volgende dag maandag 1/10 goed te voelen, er was in de ochtend wat bewolking en we moesten zo maar iets meer aan dan we gewend waren. Na het opruimen zijn we nog een stuk gaan lopen en nog even naar een winkelcentrum geweest, daarna hebben we op het terras zitten lezen tot de taxi kwam, die was er ruim op tijd. Op de luchthaven waren de formaliteiten zo gedaan, we moesten wel ons ‘permit’ (wat ons veel geld gekost had) om Zambia in en uit te kunnen inleveren! Maar ja, gelukkig hebben we de foto nog.... en de stempels in ons paspoort, je kunt er maar blij mee zijn. Ook bij het zoeken naar de gate waren geen problemen, want er is er maar 1! Toch was op tijd vertrekken wel een punt, we hadden een half uur vertraging. Gelukkig niet erg want we hadden genoeg overstap tijd in Addis Ababa, waar we i.p.v. om 23.00u pas om 0.30u vertrokken. Daar was bij de gates wel een chaos, de mensen voor gate 1 a, b, c en d zaten bij elkaar in één ruimte, bijna gelijkertijd moesten er 2 vliegtuigen gevuld worden, dat gaf nogal wat verwarring. Daarna moesten we lang wachten tot er op opgestegen kon worden, dus veel vertraging, waardoor we in Wenen wel moesten haasten om op tijd bij de gate te zijn. De luchthaven van Wenen is behoorlijk groot, we moesten zelfs met de luchthavenbus om naar de goede plek te komen. We stegen op tijd op en waren op de geplande tijd op Schiphol, nadat we de bagage opgehaald hadden dronken we even koffie en thee, alvorens we met de bus naar huis gingen. Daar wachtte ons een heel leuke thuiskomst, op de tafel stonden kaartjes, plantjes, bloemen en een lekkere fles port met kaasjes, heerlijk om zo thuis te komen na een prachtige reis waar we heel veel goede herinneringen aan over houden. We hebben er van genoten en heel veel Zambianen ook, we werden steeds maar weer bewonderd om onze werklust, we zullen ons de vele blije gezichten zeker blijven herinneren.

Wij willen natuurlijk nog één keer al die mensen bedanken die het mogelijk gemaakt hebben dat wij zulke ‘gulle gevers’ konden zijn, natuurlijk ook bedankt voor het lezen van de verhalen en het reageren via het blog, de mail en de appjes. We gaan weer alles uitprinten en zuinig bewaren om later nog eens door te lezen en de herinneringen weer op te halen. Zelf zijn we natuurlijk heel dankbaar dat we dit hebben kunnen doen en dat alles goed is verlopen.

Heel veel liefs en hartelijke groeten van Peter en Ineke.


Einde van ons vrijwilligerswerk.

Lieve mensen,

Dinsdag 25/9 gingen we weer met goede moed naar school, de schoolbus was net gearriveerd toen we aankwamen. Juf Evelien was er ook al, maar zocht haar lokaal niet op, ze had andere bezigheden, o.a. boodschappen doen bij de Spar. De juf van de groep oudsten was er nog niet, zij kwam later, liep even door de 2 lokalen en was weer verdwenen. Even later bleek dat er in de vergaderzaal een bijeenkomst was waar de juffen blijkbaar nodig waren, ze zijn de hele ochtend niet bij hun groep geweest. Ik ben toen blaadjes op gaan zoeken en vetkrijtjes en heb voor alle oudsten een vlakverdeling gemaakt die ze mochten inkleuren, ze vonden het erg leuk en waren er best een tijd mee bezig, de 3 die naar de therapie gingen hebben de opdracht bij terugkomst ook gemaakt. Voor een van hen moest ik het blad steeds vasthouden omdat hij maar één hand kan gebruiken. Ondertussen was Peter in het andere lokaal, waar hij ook niet wist wat hij kon gaan doen, hij is toen een creatieve opdracht gaan voorbereiden: het maken van een bloem, we hadden immers al eerder ronde blaadjes, stroken en lijm meegenomen naar school. Tot aan de pauze zijn beide groepen met de opdracht bezig geweest. Daarna kwam juf Evelien nog even langs om te zeggen dat we wel met alle kinderen samen, aan de slag konden gaan....... , (wie mochten er ook al weer geen lijnen in het schrift zetten en geen opdrachten voor de kinderen opschrijven?) maar wat moesten we met de hele groep, zonder voorbereiding, gaan doen? Van de assistente die bij de groep was komen zitten hoefden we geen initiatief te verwachten. We zijn wat liedjes gaan zingen die wij kenden en hebben daarna gevraagd welke liedjes zij konden zingen, en jawel, zelfs de klassenhulp ging enthousiast meedoen. Daarna hebben we nog even geprobeerd ‘ik zie, ik zie wat jij niet ziet’ te spelen, maar dat vonden de meesten best lastig, ze begrepen het niet goed, dus dat was maar van korte duur. Anderhalf uur volmaken is dan een lange tijd, we zijn uiteindelijk nog maar wat werkbladen met getallen gaan maken, want de ll. werden wel onrustig. Toen om even voor 12 uur de 2 nonnen, waar we van de week mee gesproken hadden, naar het kantoortje kwamen, heb ik ze verteld hoe de ochtend was verlopen, ze waren erg enthousiast over de knutselwerkjes, maar verbaasd dat de juffen er niet voor de kinderen waren geweest en dat wij min of meer aan werk gezet waren. Wij kwamen hier echter om te helpen, niet om i.p.v. de juf les te geven, de zusters begrepen het probleem en zouden er met de juffen over praten. Er werd wel aan ons gevraagd of we met de kinderen misschien iets van kerstkaarten konden gaan maken, nu ze van die mooie materialen hebben. We zeiden dat we er over na zouden denken, maar op de terugweg naar huis hebben we wat steviger papier gekocht zodat we aan de vraag kunnen voldoen. Bij een temp van rond de 40 graden gaan we in september vast aan een kerstopdracht werken! Na het verdelen van de lunch zijn we weer vertrokken naar de volgende werkplek, hebben geluncht nadat we gevraagd hadden of de verf opgehaald was, dat bleek het geval, we zijn dus gebleven. We hebben een grote slaapzaal afgemaakt en zijn aan de volgende begonnen, Sarah, de Amerikaanse vrijwilligster van de constructie kwam nog even langs, ze wilde wel helpen, maar we hadden geen kwasten/rollers over. Nog maar net thuis en gedoucht, kwam Christine vragen of we nog iets van salade bij het eten wilden, ze had nl. al gekookt. Tijdens het snijden van de rauwkost zette ze al het eten vast op tafel, daardoor zaten we om 6 uur al te eten, dat was nog nooit gebeurd, meestal eten we tussen 7 en 8 uur. We hadden nu een heel lange avond, ook wel eens lekker. Woensdag 26/9, omdat we gisteravond hadden bekeken hoeveel geld er nog te besteden was en wie daar van zouden profiteren, hebben we op weg naar school maar vast geprobeerd wat op te nemen, na wat problemen lukte dat, zodat we de nonnen deze ochtend ook nog konden verrassen. Ze waren zo blij, dat Peter van één van hen zelfs een omhelzing kreeg! Er werd vanmorgen op school om een redelijke tijd gestart, beide groepen begonnen met rekenen, bij de jongsten met getallen en oefeningen daarbij, bij de ouderen, waar ik zat, werden de min sommen geïntroduceerd, dat leverde heel wat problemen en frustraties op. Een enkeling snapte hoe het werkte, maar het merendeel wist er geen raad mee, logisch, als je niet weet hoe je 4 kroonkurken af moet tellen, als je dan moeite hebt er 3 af te halen, weet je ook niet wat je over houdt. Een leerling met dikke tranen, 4 apart gezet omdat ze niet wisten hoe ze het moesten doen en dan 5 sommen moeten maken die op het bord geschreven zijn. 6 Van de 9 leerlingen moesten sommetje voor sommetje geholpen worden, gelukkig kwam Peter op een gegeven moment helpen, de juf bleef achter haar tafel zitten.... deze leerlingen zijn allemaal 16 jaar en ouder. Hierna was het pauze en gebeurde er verder niet veel meer. De ll. zaten in 1 lokaal, er werd nog even gezongen, maar verder waren er geen activiteiten. De juffen zaten buiten op de bank, vlak bij het lokaal. Peter en ik zaten elders om vast wat voor te bereiden voor de ‘kerstopdracht’ voor morgen. Aan het eind van de ochtend lieten de nonnen ons nog even zien welke schoenen ze voor alle kinderen gekocht hadden van ons geld, mooie zwarte jongens en meisjes schoenen. Even later vroeg ik aan de juffen of ze dachten dat de kinderen de creatieve opdracht aan zouden kunnen, ze zeiden dat het wel zou moeten lukken, enig enthousiasme ontbrak, i.t.t. de zusters, die het allemaal prachtig vonden. De lunch werd laat gebracht, wij besloten om weg te gaan, er waren 4 personen om het eten te verdelen, meer dan genoeg. Het schilderwerk schiet nu aardig op, als we donderdagmiddag nog 2 kamers schilderen (we konden daar niets doen, omdat er mensen op bed lagen) is dat gedeelte klaar, komt mooi uit, want vrijdagmiddag gaan we niet meer naar Maramba. Onderweg naar huis nog even gewinkeld, daarna weer bijtijds gegeten, zodat we veel tijd hadden om alle onderdelen voor het knutselen te knippen en uit te tellen, als de ll. dat zelf moeten doen, gaat het vast niet lukken, ze krijgen een kant en klaar pakketje. Het netjes opplakken zal al lastig genoeg zijn, we zijn erg benieuwd. Donderdag, op weg met de ‘knutselpakketten’ waar we bij school aangekomen nog even alles sorteerden en de laatste dingen uittelden, de 2 nonnen kwamen weer even kijken en reageerden weer erg positief. Ze zouden nog even in de klas komen voordat ze naar een begrafenis moesten, dat deden ze ook, ze maakten zelfs nog wat foto’s die zij ons ‘s middags al toestuurden. We zouden 2 soorten kerstbomen gaan maken, de ll. mochten kiezen welke. We hadden zelf bedacht om met de oudsten te beginnen, maar andersom kwam de juffen beter uit. Peter legde de bedoeling uit, we hadden aan Evelien gevraagd of ze wilde vertalen daarna konden we stap voor stap aan de slag. Ze maakten kerstbomen van steeds kleiner wordende driehoeken en van steeds kleiner worden stroken, de laatste was lastiger. Hoewel we de kerstboom eerst op de tafel neer lieten leggen, zoals hij moest worden, was het erg moeilijk om hem zo, (driehoek/strook van groot naar klein) op te plakken, je kunt de stroken/driehoeken nl. ook omdraaien. Jullie snappen al, het was nogal ingewikkeld, zeker voor kinderen met een slechte motoriek, maar de kinderen mogen ook trots zijn op de resultaten. We hadden gedacht dat het bij de oudsten, die er van beide soorten één gemaakt hebben, wellicht gemakkelijker zou zijn, maar we kwamen bedrogen uit, ook al deden we het daar ook in kleine stapjes, als je 16 of 20 bent kun je de stukjes toch nog verkeerd om opplakken. We zijn echter heel blij met het resultaat, er zijn nog kaarten en andere materialen over, dus ze kunnen gerust nog een keer aan de slag. Wij hebben er met de kinderen veel plezier aan beleefd. Het laatste deel van de ochtend hebben de kinderen met elkaar buiten onder de mangoboom gezeten, daar hebben ze ook gegeten, het meisje dat dat niet zelf kon heb ik geholpen. Daarna weer op de fiets naar Maramba, voor de laatste keer, we hadden nog 2 kamers te, doen die ontruimd zouden worden, zouden worden...... Die kamers zijn ongeveer 3X3, met twee eenpersoonsbedden en een ingebouwde kast er in, dan houd je wel lekker veel ruimte over om te schilderen. We bleven aan het schuiven, maar de kamers zijn klaar. Of de mensen er blij mee waren, dat zal wel, maar ze lieten het niet horen. Hoewel verschillende mensen wisten dat we deze middag voor de laatste keer kwamen, was er niet meer dan ‘bye bye’ toen we weggingen. Angela hebben we helemaal niet meer gezien, terwijl ze er was toen we aankwamen en begonnen met schilderen. Een beetje jammer dat het zo liep, maar ook daar kunnen we niets aan veranderen. We hebben daar in de buurt nog even naar stoffen gekeken, zijn de markt nog opgelopen, kochten 2 sinaasappels die we daar in buurt opaten. Je kon merken dat het een zeer arme buurt was, diverse kinderen kwamen om geld vragen, of zeggen dat ze honger hadden. Dat is ons natuurlijk vaker overkomen, maar hier kwamen er wel meer dan anders. Thuis hebben we de gebruikelijke dingen gedaan, voordat we een salade maakten en lekker aten. Vrijdag 28/9, onze laatste ‘werkdag’, nou ja werkdag, bij Cheshire home. Onderweg er naar toe kochten we 40 bananen om uit te delen aan de kinderen en alle mensen die op het terrein aan het werk waren. Voor deze dag stond er voor de kinderen niet veel les op het programma, meestal is er op vrijdag na de pauze tijd voor een filmpje o.i.d., maar vandaag begonnen ze met film kijken en dat duurde uiteindelijk de hele ochtend. Voor sommigen betekende dat best veel verveling, er lagen geregeld ll. onderuitgezakt of met hun hoofd op de tafel, niet geïnteresseerd in de Disney Film die op de lap-top van 1 van de juffen, vertoond werd. Ook waren er die niet rustig konden kijken omdat ze dat nu eenmaal niet kunnen en sommigen werden wat klierig. Aangezien de juffen en assistentes bij elkaar in het lege lokaal gingen zitten, ben ik bij de kinderen gebleven. Peter, die al veel eerder gezegd had dat hij tafelbladen en bankplanken die los zaten vast wilde zetten, is schroeven en een schroevendraaier gaan kopen. Dat hadden we natuurlijk eerder kunnen doen, maar juf Evelien zei dat ze thuis heel veel schroeven had, maar ze vergat al diverse dagen ze mee te nemen. Peter heeft ze dus gehaald en de tafels, banken en stoelen in de vergaderruimte hersteld. Tijdens de ochtendpauze hebben we bij de boterhammen ook de banaan uitgedeeld, die ging er bij jong en oud in als koek, de laatste paar zijn bij de zusters in de fruitschaal beland. Die hadden trouwens voor ons vandaag cake bij de thee, die ze zelf gebakken hadden, dat smaakte prima. Aan het eind van deze voor mij zeer saaie ochtend, hebben we de lunch uitgedeeld en hebben we iedereen gedag gezegd. Zuster Claire, die in het kantoortje zat, liep nog even met ons mee naar het huis van de nonnen, daar moesten we nog even gaan zitten, want ze wilden ons nog wel even heel hartelijk bedanken voor datgene wat we voor ze gedaan hebben en voor de financiële steun. Ze hadden een kleine attentie voor ons, Peter werd verwend met een Zambiaans shirt, ik kreeg een heel mooie omslagdoek. Na de nodige foto’s binnen en buiten zijn we op de fiets gestapt en naar huis gegaan. ‘s Middags zijn we nog even de winkelstraat doorgelopen en hebben we nog geld opgenomen, want de rekening mag/moet toch weer leeg. Daarna zaten we op het terras te lezen totdat Kennedy kwam, met hem hebben we de afgelopen weken nog even doorgenomen en besproken waar we ‘tegenaan liepen’, maar ook aangegeven dat we met heel veel plezier hier geweest zijn en gewerkt hebben. De kist die we geleend hadden om waardevolle spullen in te bewaren hebben we hem mee terug gegeven, hij was echter niet leeg, we hadden er een aardige bijdrage ingedaan voor de voltooiing van de gebouwen. Kennedy was er heel erg blij mee. We lieten hem weten dat we een heel mooie tijd hadden in Livingstone, we ontmoetten heel veel lieve, aardige mensen en we zijn weer heel wat ervaringen rijker. Zaterdag zijn we nog hier om de laatste dingen te doen: fietsen wegbrengen, geld opnemen, aardigheidjes, buskaartjes en wat eten voor onderweg kopen en nog te genieten. Zondag zitten we zo’n 9 uur in de bus naar Lusaka en maandagmiddag vliegen we naar huis om daar dinsdagochtend om even over 9 uur in de ochtend aan te komen. Dit is het laatste bericht uit Zambia, het volgende zal waarschijnlijk vanuit Nederland verzonden worden.

Nog één keer, zeer warme groeten uit Zambia van Peter en Ineke.

We gaan de laatste week in.


Lieve lezers,

Zaterdag 22/9 stonden we om 5.00u op omdat we om voor half 7 opgehaald zouden worden bij het postkantoor, dat hier vlakbij is, we gingen een wandelsafari van 3 uur doen. We waren met 4 deelnemers, een ranger, die bij het begin van het park instapte, een gids en een chauffeur die ons om tegen half 8 afzette in het park. Er werd veel verteld over sporen, uitwerpselen, bomen, planten, vogels en natuurlijk het wild. We zagen impala’s, diverse vogels, gnoes en toen we bij een klein stroompje waren een moeder neushoorn met kind, dat was wel heel mooi om te zien. Verder hebben we helaas niets meer gespot, dat viel wel een beetje tegen. Toen we de chauffeur weer zagen kregen we het idee dat we naar een andere plek gebracht zouden worden, maar dat was niet zo, de 2 andere deelnemers werden bij hun onderkomen afgezet en wij reden terug naar de opstapplaats. We zeiden dat we de tocht wel erg kort vonden, we hadden net iets meer dan 2 uur gewandeld. In de beschrijving had gestaan, dat de tocht met gemak uit kon lopen. De gids gaf ons gelijk en vond ook dat we te snel stopten, hij stelde voor dat we ‘s middags nog eens mee konden gaan, dat wilden we wel, we zouden dan om half 3 weer opgehaald worden. We hebben in het dorp nog even rondgelopen en zijn naar huis gegaan, waar we voor de lunch nog even lekker op het terras gelezen hebben. ‘s Middags liepen we weer naar het postkantoor, waar de jeep al klaarstond, we gingen meteen weg met dezelfde chauffeur, maar een andere gids. Bij het park stapte de ranger in die we in de ochtend ook hadden, hij straalde niet echt enthousiasme uit. Nog maar net onderweg, reden we langs een groepje zebra’s, het begon dus heel goed, maar helaas waren dat op wat vogels, impala’s en headdeers na de enige dieren die we zagen. Wel werd er weer erg veel over de omgeving verteld, maar ons doel was veel wild te zien, we hadden ons er meer van voorgesteld, het kan echter niet altijd zo zijn als wij graag willen. We hebben natuurlijk wel genoten van het rondwandelen in een mooi gebied en het rondrijden in de jeep. Zondag, gingen we op weg voor ons laatste uitstapje hiervandaan, nl. naar Zimbabwe om toch ook daar van de watervallen te genieten en dat was zeer zeker de moeite waard. Voor 8 uur waren we op pad, nog even naar de Spar voor iets te eten onderweg en daarna op zoek naar een taxi, alhoewel, voor je hebt kunnen kijken staat er al een taxi naast je, waarvan de chauffeur vraagt of je mee wilt en waar dan wel heen. We lieten ons afzetten bij de ingang van de Falls aan de Zambia kant omdat daar vlakbij de grenspost is. De stempel om het land uit te gaan was snel gezet, we konden dus via de grote brug over de kloof, waar ook het bungy jumpen plaats vindt, richting Zimbabwe. Aangezien we vroeg waren8 was het bij de ‘Immigration’ nog niet druk. Om het landbinnen te komen moesten we formulieren invullen en moest er pp. $30,- betaald worden. Na nog een extra controle, konden we doorlopen naar de ingang van het park, waar natuurlijk ook betaald en weer gecontroleerd moest worden. Nog maar net binnen, kon het grote genieten beginnen, wat een natuurgeweld en wat een massa watervallen, schitterend. Het water klettert zo hard naar beneden dat je steeds grote nevelwolken omhoog ziet komen, je loopt dan ook zeer regelmatig in een ‘regenbui’, maar bij een temperatuur van 37 graden is dat echt geen probleem. Er zijn, na het beginpunt waar je een eind de Zambezi rivier kunt afkijken, wel 13 plekken gecreëerd waar je kunt kijken en verder nog 2 plaatsen bij de rotsen waar je kunt zitten en genieten. We zijn op alle plekken meerdere keren geweest, het is ook iedere keer weer anders o.a. door het opspattende water, we konden er geen genoeg van krijgen. Weer buiten het park moesten we de paspoorten weer bij beide bureaus gestempeld worden, daarna stapten we in een taxi en lieten ons naar het spoorwegmuseum brengen, waar Peter buiten nog wat foto’s maakte van wat oude treinen, waaronder de ‘Royal Livingstone Expres’. We liepen verder richting huis, stopten bij een terrasje om een biertje te drinken! en liepen verder naar huis, waar we over 4 uur aankwamen, we hadden een schitterende dag gehad. We genoten nog na van de foto’s en filmpjes, fristen ons op, lazen en schreven wat, kookten ons eten en genoten er van, wat hebben we het toch goed. Maandag 24/9, de laatste werkweek in Zambia ging van start op de school, bij onze aankomst was de schoolbus net gearriveerd, de meeste kinderen gingen buiten zitten, dat bleek normaal te zijn omdat bijna alle medewerkers op maandagochtend bij elkaar komen in de vergaderruimte, om de week te openen, wij werden niet gevraagd daarbij aanwezig te zijn, wij bleven dus bij de kinderen. Intussen werden de lokalen door de 2 assistentes geveegd en gemopt, één van de oudere leerlingen stofte wat af. Vandaag was voor het eerst de tweede leerkracht aanwezig, zij gaf les aan de oudste groep, ze had er geen bezwaar tegen dat ik in haar lokaal kwam zitten om te helpen. Ze begon met een les over elkaar begroeten, ze legde dat uit in het Tongo en in het Engels, we oefende mondeling en de juf schreef wat kleine zinnetjes op het bord. De leerlingen van het hoogste niveau moesten die zinnetjes overschrijven van het bord, nadat er lijnen in hun schrift gezet waren, voor het lagere level moesten er lijnen getrokken worden en schreven we de zinnetjes met stippellijntjes in het schrift, zodat de kinderen die over konden trekken. Bij beide activiteiten mocht ik helpen en ook bij het controleren, wat kostte het sommige kinders een moeite om wat kleine zinnetjes over te schrijven van het bord, soms moest er letter voor letter voorgezegd worden, sneu om te zien hoe ze hun best doen en er mee worstelden. Na deze les was het tijd voor de welbekende boterhammen met thee. Na een lange pauze was het tijd voor wat rekenen, voor dat er gewerkt kon worden moesten eerst weer allerlei hokjes/lijnen/ gestippelde cijfers in het schrift gezet worden. Wat neemt dat een tijd in beslag en wat is het toch gemakkelijk als je rekenschriften/-boeken/ werkbladen/-boekjes e.d. hebt waarin gewerkt kan worden, dat scheelt zeeën van tijd. Het is trouwens ook jammer dat er niets voorbereid wordt, alles gebeurt onder schooltijd, de juffen komen en gaan vaak met het schoolbusje. Peter was deze ochtend bij juf Evelien in de klas, zij begon met de dagen van de week en deed daarna oefeningen met de cijfers 1 en 2, daarna ging ze weg en kregen de assistentes en Peter de opdracht om oefeningen te maken voor de kinderen, hieraan is tot de pauze gewerkt. Na de pauze was de juf nog niet terug, een van de assistentes zei tegen Peter dat hij wel wat met de kinderen kon gaan doen, waarop hij antwoordde dan hij van juf Evelien geen instructie mocht geven. Later gaf de andere juf de kinderen een tekenopdracht, waaraan tot twaalf uur gewerkt werd. Na de pauze was de kleermaker op school om bij een aantal ll. de maat te nemen voor een nieuw schooluniform, de nonnen hadden besloten om een deel van het door ons geschonken geld, daar aan te besteden, een goede keus, volgens ons. Na het uitdelen van het eten zijn we naar ‘de oudjes’ gefietst, daar stuitten we op wat problemen. Luca was aan het schilderen met de verf en kwasten die wij zouden gebruiken, dat zou hij ook in de middag gaan doen, bovendien was Peters verf t-shirt verdwenen. We stonden op het punt naar huis te gaan, toen Angela op de proppen kwam, Luca moest iets anders gaan doen zodat wij verder konden en ze ging op zoek naar een shirt voor Peter, zo konden we dus toch aan de slag. Het was alleen wel jammer dat Luca de verf wel heel erg verdund had, bij het rollen over de muren leek het wel of je aan het douchen was, maar goed we gingen door tot de verf op was. We hebben de spullen weer schoongemaakt en opgeruimd en zijn naar de verfwinkel gegaan om nog een emmer verf te kopen, als het goed is gaat Victor die morgenochtend ophalen, zodat we verder kunnen, even over 5 waren we weer thuis.

Lieve groet van Pi.

Op weg naar de laatste week.


Beste mensen,

Woensdag, we waren nog maar net bij de school, of de bus met kinderen kwam er al aan, snel rolstoelen gepakt en wat kinderen naar hun plekje gebracht. En toen begon het wachten, wat konden we deze dag doen. Het leek er op of er actie zou zijn, de juf schreef, nadat ze lijnen getrokken had wat zinnen op het bord en wat schrijfoefeningen. Daarna liep ze weg naar het andere lokaal waar nog steeds geen leerkracht of klassenassistente was, ging in de schriften van de ll. lijnen trekken voor het ene groepje en woorden met stippellijntjes schrijven voor de andere. (er zitten kinderen van 2 levels in ieder lokaal) Toen Peter haar zei dat wij ook die lijnen en woorden voor haar konden doen, reageerde ze geprikkeld dat dat haar werk was. De ll. kregen vervolgens hun schrift en moesten aan de slag, er werd geen uitleg gegeven over de zinnen op het bord, (ze moesten in de Engelse zinnen de -ing vorm invullen) de drie die er mee aan de slag moesten, hadden er heel veel moeite mee, soms moest er woordje voor woordje aangewezen worden wat ze op moesten schrijven. De kinderen die de Engelse woorden over moesten trekken, wisten niet eens welke woorden het waren, één meisje ging zo maar aan de slag door hier en daar een letter over te trekken. Tot de pauze om 10.00u is er verder niets gebeurd/gedaan, de juf is nauwelijks nog in de klas geweest, wij hebben niets anders gedaan dan wat aanwijzingen gegeven, in het andere lokaal is helemaal geen les gegeven. Gelukkig kon ik in de pauze weer brood snijden en smeren en daarna weer afwassen, want met de kinderen gebeurde weinig, eigenlijk niets, de juf had het druk met andere dingen. Hadden wij dan niets kunnen doen met hen, waarschijnlijk best wel, maar als je niet weet wat ze kunnen/kennen en meestal doen, is het moeilijk iets aan te pakken. Wij hadden allerlei materialen meegenomen en aan de juf gegeven, ze zei toen dat we na de pauze wel iets daarmee konden doen, maar toen wij afgewassen hadden, moesten we even zoeken waar de kinderen waren. Er bleek een soort vergaderruimte te zijn met mooie stoelen en tafels met kleden, waar ze allemaal zaten, wij gingen er dus ook naar binnen en wachtten tot er iets zou gebeuren. Na een poos kwam de juf daar met een assistente en wat gingen ze doen, gekregen kleding uitzoeken en kijken voor wie er iets bij zat. Velen kregen iets van kleding, de anderen niet. Vervolgens gingen ze weer naar het lokaal om te wachten op de lunch, het was inmiddels bijna tijd daarvoor, we konden dus nog even helpen met uitdelen.... Min of meer gefrustreerd zijn we op onze fiets gestapt, het was een zeer saaie ochtend, als dat zo doorgaat gaan we het hier geen 2 weken volhouden, dan veel liever aan de slag bij het constructie project, wel zwaarder, maar een stuk gezelliger en productiever. In de middag zijn we wel actiever geweest, we zijn weer aan de slag gegaan met muurverf, nadat we onze lunch op hadden. Om thee hoeven we hier niet meer te vragen, die wordt bijna meteen voor ons gemaakt. Donderdag 20/9, we waren weer bijtijds daar, zodat we met de rolstoelen kinderen konden wegbrengen naar de klas, de 2 hulpen waren meegekomen met de bus, maar waar was de juf? De kinderen zaten in de lokalen zonder toezicht (de 2 dames waren buiten aan het vegen) en werden hoe langer hoe onrustiger. Wij zijn dus naar binnen gegaan, maar wat konden we doen, na de minder leuke ervaring van gister waren we het eigenlijk ook wel zat, zo wilden we niet verder. Dik over half 9 ben ik op zoek gegaan naar de zuster die verantwoordelijk is voor de vrijwilligers, er zaten er 2 in een kamertje te ontbijten, die mij binnen vroegen. Ik heb toen verteld dat we wel teleurgesteld waren omdat we zo weinig hulp mochten/konden bieden, dat we het prima vinden om te smeren, af te wassen en eten uit te delen, maar dat we ook zo graag bij andere dingen willen assisteren, kinderen helpen bij opdrachten, dingen extra uitleggen e.d. Als dat niet tot de mogelijkheden zou behoren, zouden we liever naar een ander project gaan. Een van de nonnen ging al snel de juf bellen, die onderweg was en even later binnenkwam, waarna ze meteen met elkaar in gesprek gingen; ik ging naar de lokalen terug. Een poosje later werden Peter en ik binnen geroepen, de juf zat bij de zusters en keek ons nogal nors aan. Ze ging flink in de verdediging want zij was verantwoordelijk, moest zelf opdrachten geven en uitleggen, want je hebt speciale bevoegdheden nodig om deze kinderen les te geven, als je controle van de inspectie zou krijgen..... Ik gaf aan dat wij de zinnen die zij op het bord schreef, ook hadden kunnen opschrijven, evenals de schrijfpatronen, wij hadden de lijnen in de schriften kunnen trekken en de overtrekwoorden kunnen noteren. Daar zei ze niet veel op, wel was ze verbaasd geweest dat wij niet met de kinderen gedaan hadden met het knutselmateriaal dat we meegenomen hadden. Wanneer dat had gemoeten was ons niet duidelijk. Om kort te zijn, nou ja kort... de juf zal proberen ons er meer bij te betrekken en wij zullen wat dingen voorbereiden om die met haar en de kinderen te doen. Tot de pauze zijn we een knutselopdracht gaan voorbereiden voor de groep groteren, we zouden vlechtmatjes gaan maken. Het was maar goed dat we vast de basis hadden gemaakt en vast geplakt, want voor de jongeren (16 t/m 24) was het nog erg moeilijk om een strookje boven en onder verticale stroken te steken. Ze vonden het echter wel leuk om te doen en waren trots op hun resultaat. Tegen de tijd dat iedereen het af had, of het af had laten maken, was het tijd voor de lunch, nadat we die uitgedeeld hadden zijn we naar oudjes gegaan. Ja, er zijn daar echt oude mensen, we verbazen ons er steeds over, dat ze buiten de ouderdomskwaaltjes om, toch zo gezond zijn, als je ziet hoe de toiletten, de wasruimtes en hun kamers er uit zien, hoeveel beestjes er huizen en hoe ze vaak op de grond zitten te eten. Tijdens onze lunch, waarbij Peter nog genoot van een maïskolf die daar bereid was, kregen we de complimenten van Victor, we waren harde, sterke werkers, hij was heel blij dat we zo veel voor ze deden. We zijn weer aan de slag gegaan en hebben nu bepaalde ruimtes voor de tweede keer gedaan, waardoor ze er veel beter uitzien. Omdat we vrijdagmiddag ‘vrij’ willen zijn, hebben we afgesproken dat we volgende week weer verder gaan. Na nog even bij De Spar te zijn geweest, fietsten we verder naar huis, waar we nog steeds niet lekker kunnen douchen, het blijft tobben met het stromende water, maar we hebben i.i.g. wel water, zodat we weer heerlijk opgefrist zijn. Vrijdag 21/9, we gingen bijtijds weg, de nonnen hadden onze vraag om werk goed ter harte genomen, ze hadden Peter nl. gister gevraagd om er ruim voor 8.00u te zijn, zodat we stoelen uit de eerder genoemde vergaderzaal, naar de kapel konden brengen, er zou op vrijdagochtend een dienst zijn voor de kinderen. Toen we dat gedaan hadden met hulp van een medewerker van het huis, mocht ik de kapel gaan vegen en Peter kreeg een doekje om het e.e.a. af te nemen. Daarna werd er door een andere non een mop gepakt voor Peter, zelf pakte ze een bezem, toen ik daarop reageerde dat ik al geveegd had, negeerde ze dat en ging de hele kapel nog eens vegen en Peter mocht moppen. Ik ben toen maar naar de lokalen gelopen waar de leerlingen inmiddels al een poosje zaten te wachten op wat komen ging. Aangezien de juf en de assistentes bij de jongere kinderen zaten ben ik naar het andere lokaal gegaan, daar heb ik wat Engelse liedjes gezongen, de dagen van de week en de maanden van het jaar met ze opgezegd en wat andere oefeningen gedaan. Tegen 9 uur konden we de kapel in gaan, waar iedereen heel rustig bleef wachten tot om 9.15 eindelijk de dienst begon. Buiten de ll, de nonnen, de medewerkers en ons om, zaten er ook wat andere mensen, waarschijnlijk uit de buurt. Na de mis gingen we niet de gister beloofde sportoefeningen doen, maar we liepen naar de vergaderruimte, waar de stoelen weer snel teruggezet waren, om daar plaats te nemen met een groep van 4 mensen van een of andere vereniging en nog een meneer alleen, van de organisatie van congregatie. Ons is niet precies duidelijk geworden, waarom ze er waren, maar ze vertelden wat, kregen een rondleiding en brachten wat spullen mee voor de kinderen, oa. wat eten, drinken, toiletpapier en schriften. Al die tijd bleef het heel rustig in de zaal, ondanks het feit dat dit samenzijn wel tot 11.15u duurde en de kinderen hun boterhammen van 10 uur niet gehad hadden. Na afloop verzamelden ze zich in 1 van de lokalen en kregen ze eindelijk iets te eten en te drinken. Na afloop daarvan hebben we snel de boel weer afgewassen, want niet heel lang daarna was het al weer tijd voor de lunch, die hebben we mee uitgedeeld en toen zijn we naar huis gegaan. Deze ochtend hebben we ervaren dat de juf ook veel aardiger kan reageren/zijn dan ze tot nu toe gedaan had, ze sprak met ons en deed heel vriendelijk, en dat een ochtend hier totaal anders kan verlopen dan gedacht. We hebben thuis geluncht en zijn daarna naar de Tourist Information gegaan om te vragen hoe het zit met een visum als je naar Zimbabwe gaat voor de watervallen, daar konden ze niet veel over zeggen, ze stuurden ons naar The Immigration Office waar we ook niet veel wijzer werden, en dat in Livingstone, de stad van de Victoria Watervallen! We fietsten naar het Sunbird huis om wat te vragen over volgend weekend, als onze 10 weken er al weer opzitten. We werden daar enthousiast begroet door diverse medewerkers, Sara een vrijwilligster waar we het constructieproject mee samen deden, we hebben een poosje staan kletsen, en door Kennedy en Rebeccah met wie we in het kantoortje hebben zitten praten. Ze waren aardig op de hoogte van al onze activiteiten en waardeerden dat hel erg, we hebben met ze afgesproken dat ze van ons nog geld zullen krijgen voor het schoolgebouw, als we nog over hebben, daar zouden ze heel blij mee zijn. We fietsten nog even naar de school, waar de kozijnen en ramen geplaatst waren die door ons (velen van jullie) betaald waren, maakten wat foto’s, liepen naar de overkant naar de nieuwbouw (het storten van de vloer was klaar, ze waren nu bezig met het maken van grote blokken waar de muren van opgebouwd moeten worden) en gingen daarna met een flinke omweg op onze mountainbikes naar huis. We hebben daar nog een poosje op het terras in de wind gezeten, het was weer heel erg warm. De Zambianen lopen zelf te zuchten en steunen vanwege het warme weer, ze zien op tegen oktober, wanneer de warmte het ergst zal zijn, dagelijks boven de 40 graden. Wij zullen er voor zorgen dat we dan weer in ons ‘koude kikkerlandje’ zijn, waar we het de eerste dagen weer heel koud zullen hebben, temp verschil meer dan 20 graden.

Liefs en zeer warme groet, Peter en Ineke.

Zondag en het laatste project.




Lieve belangstellenden,

Wat er zaterdag goed tot ons doordrong, is dat als je niet ‘in je eigen land’ bent, er veel nare dingen kunnen gebeuren, waar je zelfs op zo’n grote afstand, dicht bij betrokken bent. Zo ook de grote brand in ons o, zo mooie kerk in Bovenkerk. Direct na het eten zagen we op onze telefoon al diverse berichten en filmpjes, het maakte diepe indruk op ons, wat een ramp voor ‘ons dorp’. De hele avond bleven er appjes komen, met foto’s en filmpjes van diverse personen. Het raakte vele mensen diep, ook ons, wat een vuur en wat een schade. De foto’s die we zondagochtend zagen, gaven goed aan hoe groot de ravage is, maar gelukkig zijn er ook belangrijke onderdelen gespaard gebleven. We hopen van harte dat de kerk (alweer) gerestaureerd kan worden, hij is immers gezichtsbepalend voor Bovenkerk.

Zondag 16/9, zoals hierboven aangegeven hebben we eerst gekeken hoe het er voor stond met de kerk, daarna ontbeten we en voor 8.00u waren we op pad voor een flinke wandeling, die begon in een redelijke temp, maar die liep snel op, toch hebben we ruim 4 uur gewandeld, dat was erg lekker. We probeerden zo veel mogelijk de straten te vermijden en op onverharde wegen te lopen. Aangezien we een heel beperkt kaartje hadden en er bijna geen straatnaambordjes waren, moesten we af en toe vragen waar we waren. Onderweg kregen we veel appjes met foto’s en aanvullende info over de brand en de gevolgen, we blijven dus goed op de hoogte, dat vinden we erg fijn. Na de wandeling hebben we gezorgd dat mijn internetbundel aangevuld werd en even iets lekkers gehaald voor de lunch, het was tenslotte zondag. Daarna hebben we ons weer opgefrist en zijn we op het terras gaan zitten, waar wel een windje stond, maar een heel warme, we moeten ons vooral niet te druk maken.... dat komt van de week wel weer als we aan het werk gaan. Later in middag zijn we weer naar binnen gegaan om wat te schrijven en te reageren op appjes en mailtjes die bleven komen. Ook na de lekkere maaltijd kwamen er nog diverse appjes met foto’s en filmpjes binnen, sommige foto’s/filmpjes kwamen wel 3X binnen, maar dat is beter dan helemaal niet. Maandag 17/9, om even over 8 uur werden we opgehaald door Lazarus, die onze fietsen in de bus zette en ons naar The Cheshire Home bracht, een school die niet ver van onze woonplek is, geleid door The Little Sisters of St. Francis. We werden ontvangen door een non, die niet wist dat we zouden komen, maar er was nog een andere, die er gelukkig wel vanaf wist. Na een heel kort gesprekje werden we voorgesteld aan de hoofdonderwijzeres, er werkt nog een lerares en een klassenassistente, die vertelde dat zo’n 25 leerlingen op school kunnen hebben, variërend van 4 in de 20 jaar. Ze hebben allemaal een verstandelijke en/of lichamelijke beperking, volgens onze inschatting zeer uiteenlopend. Aangezien de school vandaag pas startte na de vakantie, was er voor ons niet veel te doen, in één groep van 7 wat oudere ll. was geen leerkracht, in de andere groep van 8 ll. waren de juf en de assistente er, maar die moesten de kasten en bureau nog een beetje schoon maken en inruimen, nog wat telefoontjes afhandelen en nog wat spullen opzoeken. Wij konden wat boeken opruimen in de kast en konden verder toekijken. Om 10.00u was er pauze, de kinderen wasten hun handen, gingen bij elkaar in één lokaal, de juf sneed dikke pillen brood, ik deed er een dun laagje (dat was de opdracht) pindakaas op en legde ze op een bordje. Ze deden samen een gebedje, mochten gaan eten en de thee met melk die ze kregen op drinken. Dat was voor sommigen erg lastig, die moesten wat geholpen worden, anderen sopten het brood in de thee of hadden moeite de dikke boterham naar binnen te werken. Lang niet iedereen at alles op, stukken brood gingen van de één naar de ander. Na de pauze hebben Peter en ik de afwas gedaan, waarna we keken wat er te doen was, nog steeds niet veel, er werd nog geen les gegeven, de ouderen zaten nog steeds alleen, we konden wel even met ze gaan lezen werd er gezegd. Dat probeerden we, maar welke boeken moesten we gebruiken, voor iedereen hetzelfde, wie kon wat lezen, het was ons een raadsel. We hebben een Engels boekje gepakt en hebben dat voorgelezen, alhoewel het jongens en meisjes van 16 jaar en ouder waren hadden ze best veel aandacht. Om 11.30u kwam de juf vertellen dat we wel weg mochten gaan, vrijwilligers bleven meestal tot die tijd. Wij vroegen natuurlijk of we nog wat konden doen en we zeiden dat we nog niet weg hoefden. Dan zouden we nog wel kunnen helpen met de lunch die om 12.00u zou beginnen. We hebben toen wat sommen proberen te doen, dat was lastig, wie heeft welk niveau, wat kunnen ze aan, maar ze zijn i.i.g. even bezig geweest. Om 12 uur weer hetzelfde ritueel van handenwassen e.d., voordat ze een bordje eten kregen, wij hielpen met opscheppen. Er was maar één meisje dat hulp nodig had met eten en daar was iemand voor gekomen, het had dus geen zin meer om langer te blijven, of het moest zijn om daarna de afwas te doen.... Daar hebben we niet op gewacht, we zijn op de fiets gestapt en naar Maramba gegaan om daar te gaan schilderen, daar werden we met enthousiasme begroet. We hebben eerst ons lunchpakket genuttigd en zijn toen aan de slag gegaan, er moesten van het blok waaraan we bezig waren nog 2 kamers voorzien worden van muurverf. Toen 1 daarvan af was, is Peter de volgende kamer gaan doen, ik heb de eerste voorzien van de houtverf voor de onderkant, zodat die kamer, op het plafond na, klaar is, de rest volgt. Tegen 5 uur fietsten we naar huis, over de ochtend hadden we niet zo’n voldaan gevoel, over de middag waren we tevreden. Dinsdag 18/9, voor 8.00u waren we bij de school, daar was wel al de schoolassistent, maar verder nog geen juf. Even na ons kwam de bus van de school met de leerlingen, enkelen hadden een rolstoel nodig, die werden keurig gehaald door degenen die dat konden, er waren nu iets meer aanwezigen dan gister. De lokalen zien er best aardig uit, er hangt wat aan de muren en er staat redelijk meubilair, setjes voor twee leerlingen, een glad tafelblad met daarachter, wel er aan vast, een zitbank zonder rugleuning, dat is niet voor alle kinderen even handig. Er is op school maar één meisje dat de hele dag in haar rolstoel zit, de rest zit op de banken, spastisch of andere problemen, of niet. Er is een lokaal voor fysiotherapie met redelijk moderne apparatuur, o.a. een crosstrainer, een lopende band en een apparaat met gewichten voor de armspieren, een non op leeftijd was daar vandaag met kinderen aan de slag. Ook hebben ze een ruimte waarin een zwembadje met verstelbare bodem is. In het kantoortje, waar 2 nonnen aan het werk waren staat een computer met aanverwante artikelen. Toch wordt er ook hier buiten op de binnenplaats gekookt op houtskoolvuurtjes, wordt er afgewassen bij de koude kraan waar je nauwelijks je spullen kwijt kunt en zie je aan het eten dat er ook zuinig aan gedaan moet worden. De juf vertelde dat de kinderen uit arme gezinnen komen, het eten op school is meestal het enige wat ze per dag krijgen. Op de vraag aan de zusters in het kantoortje waar er behoefte aan is hoefden ze niet lang na te denken, er werden zo een aantal dingen opgenoemd. Gelukkig is ons geld nog niet op en bieden we ook hier wat financiële ondersteuning en kunnen we wat van onze voorraad materialen slijten, er werd enthousiast op gereageerd. Deze ochtend was voor ons interessanter dan de vorige, er werd wat les gegeven, ondanks de afwezigheid van een leerkracht, en er gingen kinderen naar fysiotherapie, ook goed om daar eens te kijken. Een jongen (16 jaar) die niet kan lopen en heel verkrampte handen heeft, vooral de linker, (de spieren zijn te kort, de duim zit helemaal de verkeerde kant omgebogen in zijn hand) moest oefeningen doen met jengablokjes, hij moest een zo recht mogelijke rij maken. Later ben ik torentjes met hem gaan bouwen, ook bij het opstapelen van eenvoudige legosteentjes heb ik hem geholpen. Later kwamen er nog 2 meisjes naar het lokaal, één ging er aan de slag met de crosstrainer, de blokjes en de lopende band, de ander deed allerlei oefeningen op een dikke mat met de zuster. De meeste leerlingen krijgen 2 keer in de week fysiotherapie. Wat de verstandelijke beperkingen betreft loopt het sterk uiteen, maar alle leerlingen hebben een laag IQ. Er zijn er volgens ons 2 met het syndroom van Down, van de anderen is niet duidelijk hoe het probleem is ontstaan. We hielpen bij het smeren van brood, hebben afgewassen en later de lunch uitgedeeld. Deze ochtend gaf ons een beter gevoel en we denken dat we de komende dagen genoeg hulp kunnen bieden, voor de middag was er voor ons nog niets te doen, vandaar dat we weer zijn gaan schilderen. Tegen 17.30u waren we thuis, waar we na een koude badderpartij aan het schrijven sloegen, Peter in zijn boekje, ik voor het blog.

Veel liefs van ons.

De rest van de week Maramba

Voor alle volhouders,

Donderdag 13/9, een dag vol schildereractiviteiten, we waren bijtijds op onze bestemming en konden meteen aan de slag, na de nodige ‘Good mornings’. Wat zitten er al vroeg veel mensen buiten, sommigen iedere dag, al die tijd op dezelfde plek. Misschien halen ze wel zelf eten, maar verder zitten ze daar maar te zitten. Je hoort of ziet ook weinig bewoners met elkaar praten, sommigen kletsen wel veel, maar in hun zelf, er is nauwelijks iemand die daar op reageert. De meesten lachen vriendelijk naar je als je langsloopt en gedag zegt, anderen reageren helemaal niet. Er zijn er ook wel die wat rondlopen, maar de meesten zitten en/of liggen. Het is maar goed dat we niet somber ingesteld zijn, want je zou het hier haast wel worden. Er wordt ook wel veel gelachen hoor, dat zijn echter meestal de mensen die hier werken die plezier hebben met elkaar, dat is maar goed ook. Van de mensen die we hier in Zambia meemaken, krijgen we toch al heel vaak het idee, dat ze plezier hebben en zich heel prettig en gelukkig voelen, ze zijn ook heel vriendelijk, ondanks het feit dat het toch vaak ‘a struckle for life’ is. Vandaag is er een begin gemaakt met het spuiten tegen ongedierte, ook heeft Luca poeder tegen insekten, gekocht op de markt, hij kwam geld bij ons halen, we hebben meteen nog maar 500 kwacha extra aan Angela, de leidinggevende, gegeven om nog wat extra’s te kunnen kopen. Niet veel later kwam ze laten zien wat ze er voor de bewoners van had gekocht, ze was er erg blij mee, en wij dus ook. Peter ging vandaag weer door aan de slaapkamers, ik heb de binnenkant van de huiskamer afgemaakt, toen dat klaar was werd er gevraagd of ik ook de buitenkant kon doen, daar heb ik me later dan ook mee bezig gehouden, het is bijna klaar. Tussendoor heb ik nog geholpen met het uitdelen van de lunch, ben o.a. even meegelopen met een man die met een kruk liep en twee bordjes eten mee moest nemen, dat lukte hem dus niet. Ook vandaag hadden we onze lunch meegenomen, zodat we weer snel aan de slag konden, we zijn om half vijf gestopt en even later naar huis gefietst. Daar hadden we een sputterende, koude douche, het wil maar niet goedkomen met het stromende water. Toen na een poosje ook de stroom nog even uitviel, daar hadden we de avond daar voor ook al last van, wisten we weer zeker dat we niet in Nederland maar in Zambia waren. Er werd weer lekker voor ons gekookt, we hebben niets te klagen. De avonduren werden, zoals meestal, besteed aan schrijven, lezen en foto’s bekijken. Vrijdag 14/9, alweer de laatste dag bij deze groep, de werkenden daar, vinden dat erg jammer, ze zijn nl. erg blij met het schilderwerk dat we doen en de andere hulp die tussendoor geboden wordt. Dat laatste werk doen we de laatste dagen niet zo veel, wij willen wel wat werk van mensen overnemen, als dat niet zou betekenen dat ze dan zelf wat eerder kunnen gaan zitten. In dat geval kunnen we beter werkzaamheden doen, die anders niet gedaan worden, zoals schilderen, er is niemand die op het idee komt om een extra klusje te doen, (bv. een kast uitruimen en schoonmaken, een kamer vast stofvrij maken) wel jammer als je ziet wat er allemaal gedaan kan worden, maar goed dat is niet anders. We hebben ‘s morgens eerst nog wat inkopen gedaan om uit te delen aan bewoners en personeel, nl. pakjes koek en drinken, waar iedereen blij mee was. (we moesten tot onze ergernis nog wel wachten tot de winkel openging, dat vonden we natuurlijk jammer van onze tijd) Na aankomst zijn we snel aan de slag gegaan, nadat ik het schilderen met blauw af had, hebben we iedereen de traktatie gegeven, daarna ben ik Peter gaan helpen met de boven gedeelten van de muren in de slaapkamers. Dat begint al aardig op te schieten, maar er is nog genoeg te doen. We hebben afgesproken dat we volgende week ‘s middags terug zullen komen om te schilderen, als er op de school voor kinderen met een beperking alleen ‘s morgens werk voor ons is. Gelukkig zijn er dagen dat ook Luca kan schilderen, dus dat zal wel in orde komen. Even over half 5 fietsten we naar huis waar helaas weer geen stromend water was, maar gelukkig hebben ze hier wel een behoorlijke watervoorraad. Deze avond hebben we weer voor ons zelf gekookt. Zaterdag 15/9 zijn we vroeg gaan rennen, waarna we ontbeten en douchten, nog steeds met problemen, dus koud. Rond 9.00u waren we buiten om op een zus van Lenah te wachten, die in Livingstone woont, zij kwam ons 2 brieven brengen, 1 van Donard en 1 van de moeder van Sara om ons hartelijk bedanken voor hetgeen we voor hun en hun familie gedaan hebben. (Lenah wilde die graag kopiëren om bij haar verslagen te doen, vandaar dat zij ze nog had) Vervolgens zijn we wat boodschappen gaan doen, omdat het ontbijt altijd erg simpel is, brood met jam en soms een eitje, halen we zelf altijd melk en cornflakes en pindakaas, om wat afwisseling te hebben, wel is er altijd voldoende fruit en zijn er tomaten. Om 11.00u zijn we naar het postkantoor gelopen waar we om 11.30u opgehaald werden met een bus om naar de ‘Africa Queen’ gebracht te worden, een grote boot waarmee we een tocht over de Zambezi maakten. Het was een mooie boot met 2 etages waar leuke zitjes gemaakt waren met lekkere fauteuils, het zag er mooi en gezellig uit. Er liep heel wat personeel rond, allemaal in keurige witte uniformen. Deze boot maakt dagelijks tochten waar je voor in kunt schrijven, die zijn dan tegen de avond, snacks en frisdrank zijn dan inbegrepen. Toen we bij het vrijwilligershuis voor zo’n cruise in wilden schrijven vertelde Rebecca ons dat er speciale, extra tochten waren vroeger in de middag, voor een goed doel. Vorige week zaterdag was de opbrengst voor een weeshuis , (toen waren we een weekend weg) deze zaterdag voor het tehuis waar we afgelopen week werkten, daar hebben we ons natuurlijk voor ingeschreven. De drankjes zouden dan niet bij de prijs inbegrepen zijn, maar dat was uiteraard geen probleem. De boot was redelijk vol en we waren nog maar net onderweg of we zagen al diverse nijlpaarden boven het water uit komen, prachtig. De Zambezi is een heel brede rivier met aan beide oevers een wildpark, een schitterend natuurgebied. Onderweg zagen we verschillende olifanten, nog meer nijlpaarden en heel veel watervogels. We werden getrakteerd op een pasteitje, een broodje en kippenpootjes, waar we een lekker koel glaasje witte wijn!! bij namen, het smaakte prima. Om even over 2 uur meerden we weer aan en werden met de bus naar de startplaats teruggebracht. Rond 15.00u waren we weer thuis, waar we de schaduw van het terras opzochten, want o wat is het hier nu warm, de temp komt tegen de 40 graden in de zon, in de schaduw zo’n 35, oktober is hier de warmste maand met temperaturen boven de graden 40. We kunnen goed tegen de warmte, maar van deze hitte worden we soms ook wel erg duf, maar we moeten het er mee doen. Straks gaan we weer lekker eten, want gekookt en gegeten wordt er, warm of niet.

Heel veel ‘warme’ groeten van Peter en Ineke

Maramba Old Peoples Home

Lieve geïnteresseerden,

Maandag 10/9, na een schitterend weekend, hadden we veel zin om aan een nieuwe klus te beginnen, 8.00u stond de taxi met Lazarus klaar om ons naar Maramba Old Peoples Home te brengen. Wij hadden gedacht dat we op de fiets gebracht werden, maar de weg was zo eenvoudig, dat we hem ook wel zouden weten als we met de auto gingen en dat was ook zo, toen we terug liepen voor de lunch hadden we geen moeite om thuis te komen. Nog maar net op het terrein aangekomen, kreeg Peter een bezem in de handen gedruk, hij kon de kamers wel uitvegen, waar hij braaf aan begon. We werden echter al snel bij Victor in zijn kantoor gevraagd. De baas was er niet en dan zijn een vrouw uit de keuken en hij de leidinggevenden. Victor vroeg ons iets over onszelf en ons werk in Zambia te vertellen, waarna wij hem wat vragen stelden. Er wonen 40 mensen die variëren in leeftijd van 80 tot 106 jaar. Velen van hen hebben ouderdomskwalen als Alzheimer, Parkinson e.d. er zijn er die zich goed kunnen voortbewegen, die hulpmiddelen nodig hebben, die zich niet of nauwelijks kunnen verplaatsen en enkelen zitten in een rolstoel. Al bij aankomst zagen we overal op de binnenplaats mensen liggen op het gras, zitten op de grond, de stoep, een krukje of in een (rol)stoel. Alle bewoners zagen er sjofeltjes uit, de meesten deden helemaal niets, een enkeling had iets om handen. De meeste mensen hebben een tweepersoonskamer, waarin voor beiden een kast staat, (meestal half open omdat de deuren niet goed sluiten) er ligt nergens een kleed op de grond, het is kaal beton, aan de muren hangt nauwelijks iets. Er zijn meerdere blokken met vier of vijf kamers naast elkaar, (er is bij ieder woonblok een kraantje buiten, daar heb ik ‘ s morgens met Mary van diverse mensen de afwas gedaan, waarschijnlijk nog van het avondeten) er is een keuken en een ruimte waar ze met elkaar kunnen zitten, daar zijn wat banken en fauteuils en een eettafel met stoelen. Tijdens de lunch waren daar maar enkele mensen aan het eten, de meesten aten bij of in hun kamer, er waren er ook die zomaar ergens op de grond zaten. Iedereen die dat enigszins kon ging zijn eigen eten halen, bij de anderen werd het gebracht, het bestond uit veel sjima, wat groente en een stukje kip met jus. Later bleek dat ze even na 4.00u weer zo’n zelfde maaltijd kregen. Als ontbijt hadden ze allemaal 3 witte boterhammen op elkaar gestapeld met een beetje jam ertussen en een beker drinken gekregen. Na de introductie zijn we beiden aan het vegen gegaan, de kamers, de betonnen paden buiten en bij de toiletten en de douchruimtes. De douche ruimtes hebben geen deur, de toiletten wel, maar die kunnen niet afgesloten worden, er zijn toiletpotten zonder bril en er ligt toiletpapier op de spoelbak, de vloer en wanden zijn van beton. Voor deze ruimtes staat een muur, zodat je niet zomaar naar binnen kunt kijken, in het voorgedeelte is een klein fonteintje zonder zeep of handdoekjes. Nadat we geveegd hadden konden we in de tuin aan de slag, er lagen heel veel bladeren die bij elkaar geharkt en opgeruimd moesten worden. Samen zijn we daar aan begonnen, Peter is er bijna de hele tijd mee bezig geweest, ik heb later een medewerkster geholpen die een vrouw aan het wassen was. De vrouw die niet kon staan en lopen, zat op de betonnen vloer, ze waste haar haar en liet zich verder wassen door de hulp, die haar ook met bakjes water afspoelde. Toen dat klaar was kroop ze op handen en voeten de wasruimte uit, ik hielp haar met afdrogen, maar dat hoefde niet zo grondig, haar rug was het belangrijkst. Ze kreeg een jurk aan en kroop verder naar buiten toe waar ze een plekje in het gras opzocht. Daar kreeg ze nog een hoofddoekje en een doek om om zich heen te doen. Daarna heb ik haar armen en benen met lotion ingesmeerd. Vervolgens heb ik geholpen met eten opscheppen en ronddelen. Dat gedaan hebbende zijn we naar huis gelopen voor de lunch, omdat er gezegd was dat er ‘s middags ook genoeg voor ons te doen was fietsten weer terug. Peter ging weer in de tuin aan het werk, voor mij was er ook een klusje te doen. Degenen die griezelen bij het zien van beestjes, kunnen nu beter stoppen met lezen, ik weet nl. zeker dat diverse lezers gillend weggelopen zouden zijn, bij het zien wat ik meemaakte. Bij een vrouw, die er met haar man woont op de kamer, zij lag daar op een eenpersoonsbed, mocht ik de kledingkast van haar en haar man opruimen. Eerst moest alle kleding eruit, daar schoten ook de eerste grotere en kleinere beestjes mee naar buiten, hoe meer kleding er uit kwam, hoe meer insekten. Er lag ook een grote ,dikke, lege shopper ln de kast, nou ja leeg, toen ik die pakte begon ik zelf ook behoorlijk te griezelen, ik overdrijf niet als ik zeg dat daar minstens 100 kakkerlakken e.d. inzaten. Ik ben er snel mee naar buiten gelopen en heb hem op de grond gegooid, het krioelde van het ongedierte. Iemand die daar werkt kwam even kijken en schrok van wat ze zag, het was ook verschrikkelijk. Ook het uitzoeken van de kleding was vreselijk, er was heel veel kleding, soms heel, soms stuk, maar alles moest weer in de kast. Veel kleding was ook heel vies, zeker de kleding van de man, vele broeken waren niet om aan te zien en er waren veel overhemden met zwarte boorden, terwijl de rest een andere kleur had..... ik weet ook zeker dat er ondanks het feit dat alles uit de kast geweest is er nog vele beesten in de kast en in de kleding moeten zitten. Ik heb het later naruurlijk wel aan de opdrachtgeefster verteld, zij zei dat er gespoten moest gaan worden en gewassen, de volgende dag zouden we er weer naar kijken, (toen we bij de buren de kledingkast openden, sprongen daar ook de beestjes naar buiten) er moet eerst verdelger gekocht worden. Ook hier blijken de financiën weer een probleem, er is nauwelijks geld voor voedsel en er moet gekeken worden of de spuitbussen gekocht kunnen worden. We hebben aangeboden het e.e.a. voor hen aan te schaffen, geld voor voedsel zouden we niet doen, maar dat gold voor jonge gezinnen, die kunnen proberen door te werken aan geld te komen, dat kunnen we van deze hoog bejaarden niet verwachten. Thuis heb ik me uiteraard eerst eens flink opgefrist en wat geschreven, daarna hebben we meegeholpen aan het bereiden van de maaltijd, die heerlijk smaakte. Dinsdag 11/9 gingen we weer bijtijds op weg naar ons werk. Daar aangekomen werd ik door Edith meteen meegetroond naar een slaapzaal waar een vrouw trillend op de grond zat, ze zag er akelig uit, ze moest naar het ziekenhuis, maar er was geen geld voor de taxi. De nodige 50 kwacha betaalden we natuurlijk meteen, het duurde echter nog wel een poosje voordat ze opgehaald werd, met veel moeite ging ze de taxi in. In het ziekenhuis bleek haar bloeddruk, die altijd al hoog is, nog hoger te zijn. Gelukkig mocht ze met extra medicijnen weer naar huis, er waren wel de nodige uren verstreken. In de ochtend was Peter in de tuin aan het werk, ik hield me bezig met het vegen van eerst de huiskamer, die Edith direct daarna mopte, later met de slaapkamers. Daar werd ik wel triest van, wat een armoedige, vieze boel, terwijl er heel regelmatig geveegd wordt. Bij het wegschuiven van bedden trof ik stof en diverse insekten en spinnen aan, ook van de inhoud van de kasten werd ik zeker niet vrolijk. De één bewaarde er wat voedsel, (lekker voor de beestjes) de ander had wat oude rommel, de volgende wat kleding en soms lag er nauwelijks iets in, maar geen enkele kast was schoon. Regelmatig dacht ik dat als ik hier ook maar een nacht zou moeten slapen, ik geen oog dicht zou doen van ellende. Na het vegen heb ik ook nog geholpen met het wassen van 2 vrouwen, samen deden ze met één bak water, gelukkig wel warm, waarmee ik ze afspoelde. Ik heb ze afgedroogd en ingesmeerd met lotion. Aan het eind van de ochtend heb ik me met wat bewoners beziggehouden, gewoon even naast ze gezeten, hun hand gepakt en wat aandacht gegeven. Ook al spraken ze geen woord Engels, je kon goed aan ze zien dat ze het fijn vonden. Peter en ik hebben samen geholpen met het opscheppen en uitdelen van het eten. Na onze lunch thuis, zijn we weer teruggegaan, maar er was niet veel voor ons te doen. Edith was net terug uit het ziekenhuis, er was nog geen verdelger gekocht, zodat we daar ook niet mee aan de slag konden. Wel hebben we de bazin nog even gesproken, zij had een lijstje met dingen die ze wel zou willen hebben voor het tehuis, we zouden daar een keus uit kunnen maken, we hadden nl. toegezegd dat we wel 2000 kwacha wilden geven. Bovenaan stond verf om de kamers op te knappen, dat leek ons wel wat, we zouden immers nog 3 dagen hebben om te helpen met schilderen. Het overige geld kan ze dan zelf besteden, ze had meteen al plannen, zodat we ook nog kunnen zien wat ze aangeschaft heeft. Na afgesproken te hebben woensdag boodschappen te gaan doen zijn we naar de huiswerkclub gegaan. Wat had ik daar een geluk bij het binnen komen, ik liep op een plank met spijkers erin, die gingen dwars door mijn slippers, maar gelukkig net niet in mijn voet, de huid bleef gelukkig heel. Er waren weer veel kinderen die geholpen wilden worden, we hebben weer heel wat sommen uitgelegd, opgegeven en nagekeken. Tegen 17.00u zijn we weer naar huis gefietst. Woensdag 12/9 hebben we er voor gezorgd dat we voor acht uur aanwezig waren want de bazin had gezegd dat ze er ook om die tijd zou zijn. Ze was er ook, maar vertelde dat de winkel pas om 8.30u op zou gaan..... Met nog een man, Luca, die daar werkt gingen we met een taxi inkopen doen, we kochten en betaalden heel veel verf en -benodigdheden en in een andere winkel een massa schoonmaakmiddelen en spuitbussen tegen ongedierte. Weer thuis gingen we meteen aan de slag, enkele kamers waren ontdaan van overbodige spullen het beddengoed en de matrassen, maar er was nog niemand op het idee gekomen dat er ook een beetje schoongemaakt kon worden, er waren nog volop spinraggen en beestjes te zien, die dus eerst maar verwijderd. Er was muurverf en houtverf gekocht, het eerste voor het bovengedeelte en wat wij begrepen hadden voor het plafond, de 2e soort voor het ondergedeelte zodat het afgenomen kan worden. Wij gingen aan de slag met de muurverf, Peter nam het plafond en ik de muur, totdat Lucade man in de kamer kwam en zei dat het plafond later wit geschilderd zou worden. Op de vraag waarom we dan geen wit gekocht hadden kwam het antwoord dat dat later zou gebeuren als er weer geld was en dat die verf in een andere winkel goedkoper was..... Er wordt hier niet altijd logisch gewerkt volgens ons. Toen bleek dat Lucade ook in die kamer aan de slag ging met de onderkant van de muren, ben ik naar de zitkamer gegaan om daar de muren van een laagje blauw te voorzien, ook hier wordt de verf op terpentine basis gebruik i.v.m. het schoonhouden. Er moest natuurlijk wel eerst het e.e.a. verschoven en schoongeveegd worden, maar dat kostte niet zo veel tijd. Het grootste gedeelte van de muren van deze kamer heeft een hoogte van 1,30 m, daarboven is het open, er zijn maar enkele stukken muur die tot aan het plafond reiken. De eerste tijd kon ik rustig mijn gang gaan, maar na verloop van tijd kwamen er wat mensen die er werken, kijken en ze wilden wel meehelpen, dat zou fijn zijn, als er meerdere kwasten en rollers zouden zijn, maar die waren er niet, er was één kwast en één roller, die ik afwisselend gebruikte. Toen er na de lunch (wij hadden onze lunch meegenomen) voor diverse mensen even niets te doen was, (alhoewel, een kamer eens flink schoonmaken of een kast eens flink uitmesten zou niet gek zijn, maar hier geldt blijkbaar: als je taak er op zit ga je ergens in de schaduw zitten, terwijl er volgens ons veel te doen is) kwam één van de vrouwen bij me staan, zodra ik 1 van de 2 attributen neerlegde, pakte ze die op om er mee verder te gaan, ze wilde zelfs boven mijn hoofd gaan rollen toen ik het onderrandje aan het schilderen was, dat leek me niet zo’n goed plan. Later zag ze wel in dat het niet zo handig werkte met zo weinig gereedschap, ze is toen maar weggegaan. Tot over 4 uur hebben we geschilderd, toen zijn we op gaan ruimen en naar huis gefietst, waar we 17.15u aankwamen. We hebben ons met recht weer opgefrist, want al diverse dagen zijn hier problemen met stromend water, zodat er niet gedoucht kan worden, we hebben niets anders dan bakken koud water, wel fris, maar met de temp die we hier hebben is het niet zo heel vervelend.

Nog even een fijne mededeling: Jeddrick, is met succes geopereerd en kan nu normaal naar het toilet gaan, mede dankzij jullie goede gaven.

Met een warme groet van ons.

De laatste loodjes en een fantastisch weekend.

Trouwe lezers,

Donderdag 6/9, een nieuwe dag met zowaar wat bewolking, bijna ongekend. Weer op tijd op weg en aan de slag bij de nieuwbouw, waar we verder gingen aan het storten van de vloer. De groep werd even in tweeën gesplitst omdat er aan de overkant bij het schoolgebouw stenen opgehaald moesten worden die door het zand en cement gemengd worden. Die stukjes steen zijn vaak moeilijk op te scheppen, de pick up moest behoorlijk vol geschept worden, dus daar waren we wel even mee bezig, ondertussen ging de rest aan de slag met de vloer. Tijdens de ‘break’ hebben we allen genoten van het betoog van Lazarus, een van de twee sterke mannen die de leiding hebben. Hij vertelde dat hij president van Zambia zou willen worden en heel veel dingen anders zou doen, de hoge salarissen zouden verdwijnen, ook voor de president, en hij zou er voor zorgen dat er veel meer werk kwam door heel veel arbeid, die nu voor Zambia in het buitenland gedaan wordt, hier te laten verrichten. (bv. de vele pinda’s die men in Zambia teelt, worden nu in Zuid Afrika verwerkt tot pindakaas, dat kan ook in Zambia gedaan worden, als je de machines aanschaft) Hij zou nog meer ingrijpende veranderingen doorvoeren, zodat veel meer mensen werk hebben en dat de grote armoede zou verdwijnen. De vrijwilligers om hem heen zouden mooie functies krijgen, mede uit dankbaarheid. (dat riekt naar vriendjespolitiek....) Lazarus was bijna niet te remmen, maar de klus moest toch nog af, dus maar weer aan het werk, we waren uiteindelijk wel iets eerder klaar dan gister. Voor we weg gingen hebben we Wiliam geld gegeven voor de aanschaf van de 11 kozijnen en het glas voor de ramen in het nieuwe toiletgebouw, daar ging weer 2.200 kw. In de middag zijn we weer naar de club geweest, we werden meteen weer naar de plek gebracht waar de nieuwe tafels stonden die we moesten bewonderen. Als er meer geld kwam zouden ze de volgende dag gelakt worden en zouden er bankjes gemaakt worden, Peter heeft toen het resterende bedrag betaald, maar wel gezegd dat het handiger is als hij de volgende keer eerst informeert wat het gaat kosten, zodat anderen niet voor hetzelfde probleem komen te staan, niet iedereen kan zo maar weer 2000kw extra betalen. Vandaag namen 2 meisjes afscheid, ze hadden gevraagd of een blinde man, die al eerder geweest was, gitaar kon komen spelen en zingen, dat gebeurde ook en de dames werden er behoorlijk emotioneel van. Op weg naar huis hebben we nog even wat lekkers gekocht voor morgen, als we de laatste dag op het constructieproject hebben. Nadat we ons thuis opgefrist hadden, wilden we voor het eten gaan zorgen, maar dat hoefde niet, de dochter had gekookt, o.a. 2 soorten Zambiaanse groente, erg lekker. Vrijdag 7/9 voor de laatste keer naar het constructie project, waar we zonder Lazarus aan de slag gingen, dus ook niet de beschikking hadden over de pick up, alles moest dus met kruiwagens overgebracht worden. Toen dat gedaan was konden we 30 kruiwagens zand verplaatsen, die grotendeels verwerkt werden. Er is weer een groot deel van de vloer gestort. Tijdens de pauze hebben we met z’n allen genoten van de meegebrachte koeken, die gingen er wel in na de pittige arbeid. Aan het eind van de ochtend hebben we afscheid genomen van de rest van de ‘bouwvakkers’, onze taak als hun collega’s zit er op. Op de terugweg zijn we bij Kennedy langs gegaan, die had gevraagd of we dat wilden doen, hij wilde iets vertellen over de komende week. Het blijkt dat de school voor de kinderen met een beperking niept deze maar pas volgende week maandag echt gaat beginnen, de komende week kunnen we daar dus helaas nog niet terecht, omdat het werk bij constructie toch wel heel zwaar was, wilde hij weten of we het goed vonden om dan een week in het huis voor de ouderen te willen helpen. Dat vonden we geen bezwaar, zo kunnen we van weer een project iets zien en hoeven we geen zware arbeid te verrichten. We worden op die manier wel heel allround. Thuis mochten we ons opfrissen op de ‘ouderwetse manier’, met koud water en een bakje, want er was geen stromend water. We hadden onszelf deze middag vrij gegeven en dat was ook wel heel lekker, we hebben wat gelezen, spullen opgezocht voor het weekend, gerelaxt en later op de middag nog even in Livingstone rondgewandeld en bier en thee gedronken op een terras. Thuis heb ik nog even een spelletje memory gespeeld met de kleinzoon van 3 (het spel hadden we uit Nederland meegenomen en aan hem gegeven). De kleine won natuurlijk. Daarna had de dochter weer een lekkere maaltijd voor ons bereid. Het is hier de laatste dagen heel erg warm, in de schaduw en in huis komt de temp boven de 30 graden uit, soms word je daar wel een beetje sloom en moe van, maar mooi weer is ook heel fijn. Zaterdag 8/9, vroeg op, want we zouden om even voor 7.00u opgehaald worden, nou ja, iets later, maar wie maalt daar om. Lazarus bracht ons en 8 anderen uit het vrijwilligershuis weg, bij de grens regelde hij wat formaliteiten, waarna we met elkaar de Zambezie over en gingen per boot, we werden daar ‘overgedragen’ aan onze gids/chauffeur voor dit weekend. Die ging met ons mee naar het grensbureau van Botswana, waar we allemaal zelf naar binnen moesten voor de paspoortcontrole. Na door een ‘ontsmettingsbak’ te zijn gelopen (ik kreeg een Bananensplitidee toen me dat gevraagd werd) konden we de jeep weer in. Na nog wat papieren ingevuld te hebben voor het park, konden we naar binnen, waar we rond 10.00u startten met een boottocht op de Chobe, die daar de grens vormt tussen Namibië en Botswana, wat een geweldige ervaring, ten eerste was het een prachtig natuurgebied, de rivier is erg breed en er liggen talloze kleine en grotere eilanden in, ten tweede hebben we daar veel dieren van heel dichtbij gezien. Nijlpaarden en krokodillen in het water en op het land, één krokodil die op het land lag schrok van ons toen we de bocht omkwamen, net als diverse mensen van hem, hij sprong opeens in het water, de mensen in de boot deden dat gelukkig niet, die gilden alleen. We zagen een varaan, heel veel watervogels, waterbuffels en talloze impala’s. Op een van de eilandjes hebben we van een heerlijke lunch genoten bestaande uit o.a. salades, sandwiches en kippenpootjes, ook was er lekker koud water en sap. Het weer was toen weer opgeknapt, tijdens het eerste deel op de boot hebben we regen gehad, we droegen zelfs regenjassen van het park, een ongekende ervaring. Na de lunch zijn we verder gevaren tot ongeveer half 2, toen zijn we weer overgestapt in de jeep om het park via de weg in te gaan. Daar hebben we ons vergaapt aan olifanten, op een bepaald moment leken we wel door ze ingesloten, grote en kleine liepen op nog geen 5 meter bij ons vandaan, schitterend. Ook daar zagen we weer heel veel impala’s, waterbuffels, een giraf, na lang zoeken een leeuw met 5 welpjes, zebra’s, dutchies, moengoes en wat kleinere dieren, erg mooi allemaal. Om even over 6 uur, arriveerden we bij ons kamp, gewoon ergens in het park, geen hek of iets te bekennen. Daar waren al 3 mensen voor ons aan de slag geweest, de tenten stonden, er was een kampvuur met stoelen eromheen, er stond kokend water voor koffie/thee met iets lekkers en ze waren druk aan de slag voor de maaltijd. Het was allemaal prima verzorgd, bij iedere tent stond een lampje en het pad naar het toilet, een kuil met een tentje, was verlicht. Na lekker gegeten te hebben, zaten we nog lekker om het kampvuur, voordat we in de tent nog hebben liggen lezen. De eerste dag was schitterend. Zondag 9/9, kwamen we allemaal rond 6.00u onze tent uit, omdat we vroeg wilden starten. Het ontbijt was bijna klaar, er was weer keuze genoeg. Wat was het koud deze ochtend, iedereen deed zo veel mogelijk kleding aan, in de jeep was het ook nog lang heel koud, vooral omdat het hard waaide. Even voor 7 uur stapten we in om op weg te gaan richting het water, aangezien daar de kans het grootst is om een luipaard en leeuwen te zien. Naar het luipaard is de hele dag gezocht, maar we hebben er geen gezien, maar van leeuwen hebben we volop kunnen genieten. We kwamen op een plek waar er een paar waren, maar toen we er stonden werd de groep steeds groter, tot iets meer dan 10, grote en wat kleinere, op een paar meter afstand, prachtig. Het duurde daarna wel een poos voor we zagen wat we wilden, wel wat kleinere dieren, waterbuffels, enkele zebra’s en een giraf, maar we wilden graag een grote groep giraffen zien en olifanten. Pas tegen het einde van de middag, om 3 uur zouden we weer bij de grens zijn, spotten we bij het water een groepje giraffen en daarna wat olifanten, onze wens werd vervuld. Op weg naar de uitgang, we waren al wat later dan de bedoeling was, kregen we een lekke band, het liep dus nog wat verder uit. Ook de grensbureaus kostten nog de nodige tijd, maar al met al waren we om 17.30 thuis, we hadden er een prachtig weekend opzitten, wat een heerlijke ervaring. Hopelijk zeggen we dat laatste ook volgende week, als we in de ‘bejaardenzorg’ aan het werk geweest zijn.

Lieve groet, Peter en Ineke.