Beste mensen,

De laatste dag van onze cultuurweek hebben we in de ochtend kennis gemaakt met mensen van de crèche waar we zulleno assisteren en met enkele kinderen met een beperking die hier meestal thuis gehouden worden. De crèche is een zeer klein gebouwtje van ongeveer 4 bij 5 meter waar zo’n 30 kindertjes opgevangen worden. In het ‘hokje’ staan 3 bankjes, (2 blokken hout met een plank erop) waar kindertjes op kunnen zitten, de rest moet op de grond zitten. Er is geen speelgoed, de muren zijn kaal, op een schoolbord en een plaat met het alfabet na. Het geheel is te gek voor woorden, het is armoe, armoe en nog eens armoe. Het eerste dat we willen doen is fatsoenlijke bankjes laten maken zodat alle kinderen kunnen zitten. Na het bezoek aan de crèche gingen we naar 4 gezinnen waar ze een kind met een beperking hebben. Die kinderen worden vaak binnenshuis gehouden, omdat de ouders zich schamen voor hun kind. Op een na, waren alle huisjes, misschien is krotjes een beter woord, waar we kwamen heel klein en bedompt. De eerste moeder kwam met een zwaar gehandicapt kindje met vergroeiingen naar buiten. Het kind was in doeken gewikkeld en er was nauwelijks contact mee te krijgen. Bij de tweede was het niet veel anders, daar gingen we naar binnen, er werden voor ons twee krukjes gepakt de rest zat op een grote plastic zak op de grond. Het meisje werd op een stoeltje neergezet en vastgebonden met een stuk stof. Als je weet hoe klein de huisjes zijn en als je weet dat die kinderen de hele dag binnen zijn zonder iets van voorzieningen springen de tranen je in de ogen. Bij het derde gezin was een jongetje dat zijn rechterarm niet kan gebruiken en die niet kan praten, soms kan hij ook zijn nekspieren niet goed gebruiken. Hij komt wel buiten, kan gewoon lopen, maar was ook verstandelijk beperkt. Het laatste gezin had een behoorlijk huis, waar ook meubels in stonden. Het meisje is blind, verstandelijk beperkt, en kan niet praten. Zij lag in de hoek van de bank en reageerde op het aanraken van haar, ze pakte ook onze handen beet en wreef daarover. We hopen dat we bij alle vier de kinderen wat kunnen helpen en wellicht iets van een stoeltje, een dekentje of iets anders waar ze behoefte aan hebben kunnen kopen. Er is verder geen speciale opvang voor deze kinderen. We waren in ieder geval erg onder de indruk van de ernst van de beperkingen en de omstandigheden waarin ze leven. In de middag zijn we nog naar het Chikuni Cultural Institute gereden, een rit van ruim een uur, gedeeltelijk over een zeer slecht begaanbare weg. Als je in het behoorlijk grote dorp bent waar zich dit bevindt, waar ook scholen voor basisonderwijs en vervolgonderwijs behorend bij een klooster van Jezuïeten, een grote kerk en een grote begraafplaats zijn, vraag je je af waarom de weg ernaar toe, van 10 km lang, zo ontzettend slecht moet zijn. Maar goed we werden in het Institute ontvangen met veel muziek, voornamelijk van Zambiaanse trommels, gezang en gedans, ze lieten ons diverse rituele dansen zien. Het was een groep van zo’n 12 enthousiaste mensen die dat deden voor 4 mensen die daar kwamen kijken. Er waren ook vrouwen manden aan het vlechten, er werd ons uitgelegd en getoond hoe ze aan zo’n mand beginnen en hoe de diverse patronen, die allemaal een betekenis hebben, gemaakt worden. De groep muzikanten en dansers bracht ons al dansend naar het kleine museum waar we een rondleiding kregen en veel te weten kwamen over de tradities en gewoonten van de Tonga bevolkingsgroep. Het was een erg leuke middag met veel info en vermaak. Zaterdag 28/7 We gingen hardlopen, het was soms wel even zoeken naar goed begaanbare paden, maar het is gelukt. We hadden wel heel wat bekijks, niet iedereen vindt het normaal dat er hardgelopen wordt en als dat dan ook nog 2 blanken zijn, (we zien die hier echt nauwelijks) is dat voor velen ‘bezienswaardig’. Soms werden we aangemoedigd, maar ook werd er gegniffeld en vreemd gekeken. Voor het ontbijt kwam Sylvester onze router brengen en maakte hem gebruiksklaar. Natuurlijk moest er toen in de ochtend geprobeerd worden of we foto’s konden versturen. Dat was niet heel gemakkelijk maar uiteindelijk lukte het, nog het beste, gek genoeg, toen we buiten zaten. We hebben ook lekker buiten zitten lezen. ‘s Middags zijn we nog even de markt overgelopen om te kijken of we kraampjes zagen waar we spullen zouden kunnen kopen voor o.a. de gehandicapte kinderen. Aan het eind van de middag hadden we nog een gesprek met Lenah en een coördinator van haar organisatie, hij kwam ons nog het e.e.a. vertellen. Na het eten hebben we zoals gewoonlijk nog zitten lezen en schrijven, er wordt ons afgeraden in de avond nog weg te gaan, omdat dat niet zo safe zou zijn, dat doen we dan ook niet. Over de maaltijden kan ik nog wel even iets vertellen. ‘s Morgens krijgen we brood met pindakaas of jam, maar soms ook pap, (gelukkig is Peter mee, die houdt daar wel van) of gekookte aardappel, bij die laatste 2 staat er ook brood naast. Als we thuis lunchen is er meestal een warme maaltijd, soms met kip of varkensvlees met daarbij rijst, aardappel, al dan niet zoet, of een maïsgerecht en groente. Als we weggaan en een lunch meekrijgen is dat meestal brood met gebakken ei. In Zambia is er bijna alleen maar wit brood te koop, maar nu we er om gevraagd hebben, krijgen we heel licht bruin brood. Er staat de hele dag fruit voor ons op tafel. Wat we ‘s avonds eten is ook heel gevarieerd, soms koude groente met koude aardappel, een keer koude aardappel met een bordje vers geroosterde pinda’s, maar er is ook wel eens een warme maaltijd met prudukten die we ook bij de lunch krijgen. In het begin kregen we heel grote porties, maar op ons aandringen geven ze nu meestal wat minder. Omdat we gezegd hebben dat we erg van groente houden worden we daar de laatste dagen mee verwend, er is hier ook best wel een gevarieerd aanbod op de markt. Jullie kunnen er dus van uit gaan dat we wat eten betreft niets te kort komen.

Met een zonnige groet, Peter en Ineke.