Lieve mensen,

Dinsdag 25/9 gingen we weer met goede moed naar school, de schoolbus was net gearriveerd toen we aankwamen. Juf Evelien was er ook al, maar zocht haar lokaal niet op, ze had andere bezigheden, o.a. boodschappen doen bij de Spar. De juf van de groep oudsten was er nog niet, zij kwam later, liep even door de 2 lokalen en was weer verdwenen. Even later bleek dat er in de vergaderzaal een bijeenkomst was waar de juffen blijkbaar nodig waren, ze zijn de hele ochtend niet bij hun groep geweest. Ik ben toen blaadjes op gaan zoeken en vetkrijtjes en heb voor alle oudsten een vlakverdeling gemaakt die ze mochten inkleuren, ze vonden het erg leuk en waren er best een tijd mee bezig, de 3 die naar de therapie gingen hebben de opdracht bij terugkomst ook gemaakt. Voor een van hen moest ik het blad steeds vasthouden omdat hij maar één hand kan gebruiken. Ondertussen was Peter in het andere lokaal, waar hij ook niet wist wat hij kon gaan doen, hij is toen een creatieve opdracht gaan voorbereiden: het maken van een bloem, we hadden immers al eerder ronde blaadjes, stroken en lijm meegenomen naar school. Tot aan de pauze zijn beide groepen met de opdracht bezig geweest. Daarna kwam juf Evelien nog even langs om te zeggen dat we wel met alle kinderen samen, aan de slag konden gaan....... , (wie mochten er ook al weer geen lijnen in het schrift zetten en geen opdrachten voor de kinderen opschrijven?) maar wat moesten we met de hele groep, zonder voorbereiding, gaan doen? Van de assistente die bij de groep was komen zitten hoefden we geen initiatief te verwachten. We zijn wat liedjes gaan zingen die wij kenden en hebben daarna gevraagd welke liedjes zij konden zingen, en jawel, zelfs de klassenhulp ging enthousiast meedoen. Daarna hebben we nog even geprobeerd ‘ik zie, ik zie wat jij niet ziet’ te spelen, maar dat vonden de meesten best lastig, ze begrepen het niet goed, dus dat was maar van korte duur. Anderhalf uur volmaken is dan een lange tijd, we zijn uiteindelijk nog maar wat werkbladen met getallen gaan maken, want de ll. werden wel onrustig. Toen om even voor 12 uur de 2 nonnen, waar we van de week mee gesproken hadden, naar het kantoortje kwamen, heb ik ze verteld hoe de ochtend was verlopen, ze waren erg enthousiast over de knutselwerkjes, maar verbaasd dat de juffen er niet voor de kinderen waren geweest en dat wij min of meer aan werk gezet waren. Wij kwamen hier echter om te helpen, niet om i.p.v. de juf les te geven, de zusters begrepen het probleem en zouden er met de juffen over praten. Er werd wel aan ons gevraagd of we met de kinderen misschien iets van kerstkaarten konden gaan maken, nu ze van die mooie materialen hebben. We zeiden dat we er over na zouden denken, maar op de terugweg naar huis hebben we wat steviger papier gekocht zodat we aan de vraag kunnen voldoen. Bij een temp van rond de 40 graden gaan we in september vast aan een kerstopdracht werken! Na het verdelen van de lunch zijn we weer vertrokken naar de volgende werkplek, hebben geluncht nadat we gevraagd hadden of de verf opgehaald was, dat bleek het geval, we zijn dus gebleven. We hebben een grote slaapzaal afgemaakt en zijn aan de volgende begonnen, Sarah, de Amerikaanse vrijwilligster van de constructie kwam nog even langs, ze wilde wel helpen, maar we hadden geen kwasten/rollers over. Nog maar net thuis en gedoucht, kwam Christine vragen of we nog iets van salade bij het eten wilden, ze had nl. al gekookt. Tijdens het snijden van de rauwkost zette ze al het eten vast op tafel, daardoor zaten we om 6 uur al te eten, dat was nog nooit gebeurd, meestal eten we tussen 7 en 8 uur. We hadden nu een heel lange avond, ook wel eens lekker. Woensdag 26/9, omdat we gisteravond hadden bekeken hoeveel geld er nog te besteden was en wie daar van zouden profiteren, hebben we op weg naar school maar vast geprobeerd wat op te nemen, na wat problemen lukte dat, zodat we de nonnen deze ochtend ook nog konden verrassen. Ze waren zo blij, dat Peter van één van hen zelfs een omhelzing kreeg! Er werd vanmorgen op school om een redelijke tijd gestart, beide groepen begonnen met rekenen, bij de jongsten met getallen en oefeningen daarbij, bij de ouderen, waar ik zat, werden de min sommen geïntroduceerd, dat leverde heel wat problemen en frustraties op. Een enkeling snapte hoe het werkte, maar het merendeel wist er geen raad mee, logisch, als je niet weet hoe je 4 kroonkurken af moet tellen, als je dan moeite hebt er 3 af te halen, weet je ook niet wat je over houdt. Een leerling met dikke tranen, 4 apart gezet omdat ze niet wisten hoe ze het moesten doen en dan 5 sommen moeten maken die op het bord geschreven zijn. 6 Van de 9 leerlingen moesten sommetje voor sommetje geholpen worden, gelukkig kwam Peter op een gegeven moment helpen, de juf bleef achter haar tafel zitten.... deze leerlingen zijn allemaal 16 jaar en ouder. Hierna was het pauze en gebeurde er verder niet veel meer. De ll. zaten in 1 lokaal, er werd nog even gezongen, maar verder waren er geen activiteiten. De juffen zaten buiten op de bank, vlak bij het lokaal. Peter en ik zaten elders om vast wat voor te bereiden voor de ‘kerstopdracht’ voor morgen. Aan het eind van de ochtend lieten de nonnen ons nog even zien welke schoenen ze voor alle kinderen gekocht hadden van ons geld, mooie zwarte jongens en meisjes schoenen. Even later vroeg ik aan de juffen of ze dachten dat de kinderen de creatieve opdracht aan zouden kunnen, ze zeiden dat het wel zou moeten lukken, enig enthousiasme ontbrak, i.t.t. de zusters, die het allemaal prachtig vonden. De lunch werd laat gebracht, wij besloten om weg te gaan, er waren 4 personen om het eten te verdelen, meer dan genoeg. Het schilderwerk schiet nu aardig op, als we donderdagmiddag nog 2 kamers schilderen (we konden daar niets doen, omdat er mensen op bed lagen) is dat gedeelte klaar, komt mooi uit, want vrijdagmiddag gaan we niet meer naar Maramba. Onderweg naar huis nog even gewinkeld, daarna weer bijtijds gegeten, zodat we veel tijd hadden om alle onderdelen voor het knutselen te knippen en uit te tellen, als de ll. dat zelf moeten doen, gaat het vast niet lukken, ze krijgen een kant en klaar pakketje. Het netjes opplakken zal al lastig genoeg zijn, we zijn erg benieuwd. Donderdag, op weg met de ‘knutselpakketten’ waar we bij school aangekomen nog even alles sorteerden en de laatste dingen uittelden, de 2 nonnen kwamen weer even kijken en reageerden weer erg positief. Ze zouden nog even in de klas komen voordat ze naar een begrafenis moesten, dat deden ze ook, ze maakten zelfs nog wat foto’s die zij ons ‘s middags al toestuurden. We zouden 2 soorten kerstbomen gaan maken, de ll. mochten kiezen welke. We hadden zelf bedacht om met de oudsten te beginnen, maar andersom kwam de juffen beter uit. Peter legde de bedoeling uit, we hadden aan Evelien gevraagd of ze wilde vertalen daarna konden we stap voor stap aan de slag. Ze maakten kerstbomen van steeds kleiner wordende driehoeken en van steeds kleiner worden stroken, de laatste was lastiger. Hoewel we de kerstboom eerst op de tafel neer lieten leggen, zoals hij moest worden, was het erg moeilijk om hem zo, (driehoek/strook van groot naar klein) op te plakken, je kunt de stroken/driehoeken nl. ook omdraaien. Jullie snappen al, het was nogal ingewikkeld, zeker voor kinderen met een slechte motoriek, maar de kinderen mogen ook trots zijn op de resultaten. We hadden gedacht dat het bij de oudsten, die er van beide soorten één gemaakt hebben, wellicht gemakkelijker zou zijn, maar we kwamen bedrogen uit, ook al deden we het daar ook in kleine stapjes, als je 16 of 20 bent kun je de stukjes toch nog verkeerd om opplakken. We zijn echter heel blij met het resultaat, er zijn nog kaarten en andere materialen over, dus ze kunnen gerust nog een keer aan de slag. Wij hebben er met de kinderen veel plezier aan beleefd. Het laatste deel van de ochtend hebben de kinderen met elkaar buiten onder de mangoboom gezeten, daar hebben ze ook gegeten, het meisje dat dat niet zelf kon heb ik geholpen. Daarna weer op de fiets naar Maramba, voor de laatste keer, we hadden nog 2 kamers te, doen die ontruimd zouden worden, zouden worden...... Die kamers zijn ongeveer 3X3, met twee eenpersoonsbedden en een ingebouwde kast er in, dan houd je wel lekker veel ruimte over om te schilderen. We bleven aan het schuiven, maar de kamers zijn klaar. Of de mensen er blij mee waren, dat zal wel, maar ze lieten het niet horen. Hoewel verschillende mensen wisten dat we deze middag voor de laatste keer kwamen, was er niet meer dan ‘bye bye’ toen we weggingen. Angela hebben we helemaal niet meer gezien, terwijl ze er was toen we aankwamen en begonnen met schilderen. Een beetje jammer dat het zo liep, maar ook daar kunnen we niets aan veranderen. We hebben daar in de buurt nog even naar stoffen gekeken, zijn de markt nog opgelopen, kochten 2 sinaasappels die we daar in buurt opaten. Je kon merken dat het een zeer arme buurt was, diverse kinderen kwamen om geld vragen, of zeggen dat ze honger hadden. Dat is ons natuurlijk vaker overkomen, maar hier kwamen er wel meer dan anders. Thuis hebben we de gebruikelijke dingen gedaan, voordat we een salade maakten en lekker aten. Vrijdag 28/9, onze laatste ‘werkdag’, nou ja werkdag, bij Cheshire home. Onderweg er naar toe kochten we 40 bananen om uit te delen aan de kinderen en alle mensen die op het terrein aan het werk waren. Voor deze dag stond er voor de kinderen niet veel les op het programma, meestal is er op vrijdag na de pauze tijd voor een filmpje o.i.d., maar vandaag begonnen ze met film kijken en dat duurde uiteindelijk de hele ochtend. Voor sommigen betekende dat best veel verveling, er lagen geregeld ll. onderuitgezakt of met hun hoofd op de tafel, niet geïnteresseerd in de Disney Film die op de lap-top van 1 van de juffen, vertoond werd. Ook waren er die niet rustig konden kijken omdat ze dat nu eenmaal niet kunnen en sommigen werden wat klierig. Aangezien de juffen en assistentes bij elkaar in het lege lokaal gingen zitten, ben ik bij de kinderen gebleven. Peter, die al veel eerder gezegd had dat hij tafelbladen en bankplanken die los zaten vast wilde zetten, is schroeven en een schroevendraaier gaan kopen. Dat hadden we natuurlijk eerder kunnen doen, maar juf Evelien zei dat ze thuis heel veel schroeven had, maar ze vergat al diverse dagen ze mee te nemen. Peter heeft ze dus gehaald en de tafels, banken en stoelen in de vergaderruimte hersteld. Tijdens de ochtendpauze hebben we bij de boterhammen ook de banaan uitgedeeld, die ging er bij jong en oud in als koek, de laatste paar zijn bij de zusters in de fruitschaal beland. Die hadden trouwens voor ons vandaag cake bij de thee, die ze zelf gebakken hadden, dat smaakte prima. Aan het eind van deze voor mij zeer saaie ochtend, hebben we de lunch uitgedeeld en hebben we iedereen gedag gezegd. Zuster Claire, die in het kantoortje zat, liep nog even met ons mee naar het huis van de nonnen, daar moesten we nog even gaan zitten, want ze wilden ons nog wel even heel hartelijk bedanken voor datgene wat we voor ze gedaan hebben en voor de financiële steun. Ze hadden een kleine attentie voor ons, Peter werd verwend met een Zambiaans shirt, ik kreeg een heel mooie omslagdoek. Na de nodige foto’s binnen en buiten zijn we op de fiets gestapt en naar huis gegaan. ‘s Middags zijn we nog even de winkelstraat doorgelopen en hebben we nog geld opgenomen, want de rekening mag/moet toch weer leeg. Daarna zaten we op het terras te lezen totdat Kennedy kwam, met hem hebben we de afgelopen weken nog even doorgenomen en besproken waar we ‘tegenaan liepen’, maar ook aangegeven dat we met heel veel plezier hier geweest zijn en gewerkt hebben. De kist die we geleend hadden om waardevolle spullen in te bewaren hebben we hem mee terug gegeven, hij was echter niet leeg, we hadden er een aardige bijdrage ingedaan voor de voltooiing van de gebouwen. Kennedy was er heel erg blij mee. We lieten hem weten dat we een heel mooie tijd hadden in Livingstone, we ontmoetten heel veel lieve, aardige mensen en we zijn weer heel wat ervaringen rijker. Zaterdag zijn we nog hier om de laatste dingen te doen: fietsen wegbrengen, geld opnemen, aardigheidjes, buskaartjes en wat eten voor onderweg kopen en nog te genieten. Zondag zitten we zo’n 9 uur in de bus naar Lusaka en maandagmiddag vliegen we naar huis om daar dinsdagochtend om even over 9 uur in de ochtend aan te komen. Dit is het laatste bericht uit Zambia, het volgende zal waarschijnlijk vanuit Nederland verzonden worden.

Nog één keer, zeer warme groeten uit Zambia van Peter en Ineke.